به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، نشست هم اندیشی پیرامون هفتمین «جشنواره روستاها و عشایر دوستدار کتاب» سه شنبه ۱۰ آبان باحضور ابراهیم حیدری، مدیرکل دفتر مطالعات و برنامه ریزی فرهنگی معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، اسماعیل زیارتی، مدیرکل دفتر مطالعات و برنامه ریزی شهری و روستایی سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های وزارت کشور، مهدی رمضانی، معاون توسعه کتابخانه‌ها و کتابخوانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، سعید سعادتی، معاون امور فرهنگی کتابخانه های ستاد عالی کانون های فرهنگی و هنری مساجد کشور و رضا برزگر، معاون دفتر فرهنگی اجتماعی معاونت توسعه روستایی و مناطق محروم ریاست جمهوری به صورت مجازی و در فضای اسکای روم برگزار شد.

مهدی رمضانی در این نشست با تقدیر از همافزایی صورت گرفته در برگزاری «جشنواره روستاها و عشایر دوستدار کتاب» طی سخنانی گفت: ابتدا از دست‌اندرکاران، دستگاه‌های مشارکت‌کننده و حامیان طرح، دهیاران و کتابداران مسئولیت‌پذیر در نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و همه افرادی که در برگزاری موفق شش دوره «جشنواره روستاها و عشایر دوستدار کتاب» و این نشست نقش داشته‌اند، تشکر می‌کنم؛ جشنواره‌ای که با ورود خود به هر روستا، معنای تازه‌ای به کتابخوانی داده است.

فرصت ارائه ابتکارات فرهنگی با محوریت کتاب

رمضانی اظهار داشت: نهاد کتابخانه های عمومی کشور، یکی از نهادهای همراه در برگزاری جشنواره روستاها و عشایر دوستدار کتاب، است که با داشتن نزدیک به ۸۰۰ کتابخانه روستایی در کشور، از تمام ظرفیت خود برای پیشبرد این برنامه استفاده می کند. برنامه ریزی هایی که به منظور ارائه خدمات کتابخانه ای به عشایر در قالب کتابخانه های سیار در نظر گرفته شده، ظرفیت دیگری است که ان شاء الله در خدمت این جشنواره خواهد بود. بخش قابل توجهی از شرکت کنندگان این جشنواره کتابداران ما در کتابخانه های روستایی هستند و نهاد نیز با حمایت و در اختیار قرار دادن ظرفیت های خود و اطلاع رسانی جشنواره در کتابخانه های سراسر کشور، همراه این کار است.

وی تصریح کرد: نمی توانیم تنها در کلام حامی توسعه روستایی باشیم و در عمل روستاها را نادیده بگیریم. نمی توانیم نسبت به معضلات اجتماعی، مهاجرت معکوس، حاشیه نشینی و ... بی تفاوت باشیم و این مسائل ضرورت توجه بیش از پیش به روستاها را گوشزد می کند. این توجه باید تبلور عینی داشته باشد و در زندگی روستاییان و عشایر عزیز ملموس باشد. جشنواره روستاهای دوستدار کتاب در راستای دیده شدن روستاها و تقویت اتفاقات و رویدادهای فرهنگی با محوریت کتاب انجام می شود و برکات و نتایج آن به حل مشکلات کمک خواهد کرد.

رمضانی همراهی و همدلی دستگاه های همکار در برگزاری جشنواره روستاهای دوستدار کتاب را ستودنی دانست و گفت: چنانچه در کشور در سایر موضوعات نیز چنین فضایی شکل گیرد، مطمئنا بسیاری از معضلات حل خواهد شد.

وی تأکید کرد: ما در نهاد کتابخانه های عمومی روستاها را یکی از اولویت های خود می دانیم و کتابخانه های ثابت ما در روستاها و نیز کتابخانه های سیار ما در خدمت این جشنواره و نیز در خدمت روستاها خواهند بود. امید است این همکاری ها تداوم یابد و از نتایج آن بهره مند شویم.

رمضانی با اشاره به اهمیت بحث آموزش اعضای کتابخانه های عمومی، از آمادگی نهاد کتابخانه های عمومی کشور برای تولید و عرضه بسته های آموزشی ویژه روستاییان خبر داد.

معاون توسعه کتابخانه‌ها و کتابخوانی نهاد افزود: بررسی دستاوردهای شش دوره گذشته نشان می‌دهد که این جشنواره فرصتی برای ارائه خلاقیت‌ها و ابتکارات فرهنگی با محوریت کتاب در روستاها ارائه می‌دهد و با هم‌افزایی فرهنگی نهادهای دولتی، عمومی و بخش خصوصی، تجربه‌هایی را به وجود آورده که می‌تواند در حوزه‌های دیگر هم راهگشا باشد.

وی الگوسازی فعالیت‌های فرهنگی خلاق و برتر، ‌توجه دادن مردم و نهادهای روستایی به اهمیت کتابخوانی، فرهنگی‌تر شدن فضای روستاها و پرکردن اوقات فراغت کودکان و نوجوانان روستایی با کتاب و شناسایی گروه‌های فعال در ترویج کتابخوانی را از دیگر دستاوردهای موفق این جشنواره دانست و گفت: این موفقیت ها بیانگر آن است که این جشنواره می‌تواند الگویی برای سایر حرکت های فرهنگی باشد.

شاخص‌های ارزیابی روستاهای برتر جشنواره

مهدی رمضانی درباره شاخص‌های ارزیابی روستاها در این جشنواره توضیح داد: به منظور ارزیابی روستاهای برتر، در کنار شاخص‌هایی چون وضعیت فضاهای فرهنگی موجود در روستا، وضعیت نیروهای فرهنگی فعال در روستا(شاعر، نویسنده، و ...) و شاخص‌های عمومی(منطقه جغرافیایی، مشارکت در طرح‌های سال گذشته)، شاخص‌های دیگری مانند وضعیت کتابخانه(تجهیزات و تعداد اعضاء)، ارزیابی فعالیت‌های اجرا شده(کیفیت، ضرورت اجرا، خلاقیت و نوآوری) و نیز برنامه‌های آینده مورد توجه قرار می‌گیرد.

معاون توسعه کتابخانه‌ها و کتابخوانی نهاد یادآور شد: نگاهی به شاخص‌ها نشان می‌دهد که شاخص‌های مربوط به کتابخانه و کتابخوانی، از محورهای مهم و اثرگذار در انتخاب روستاهای برگزیده است و نشان از اهمیت نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور به عنوان یکی از ارکان اصلی این جشنواره دارد.  

ظرفیت ویژه کتابخانه‌ها در پیشبرد اهداف جشنواره

وی با اشاره به نقش مهم کتابخانه‌های عمومی در پیشبرد اهداف این جشنواره گفت: نهاد کتابخانه‌ها از معدود دستگاه‌های فرهنگی با ضریب نفوذ گسترده در کشور است و با دارا بودن ۷۹۰ باب کتابخانه روستایی(۶۸۹ باب نهادی، ۹۷ باب مشارکتی و ۴ باب مستقل) که شامل ۲۵ درصد از کل کتابخانه‌های عمومی کشور می‌شود و  اجرای قریب به ۳۰ هزار فعالیت فرهنگی در سال(۲۵ درصد کل فعالیت‌های فرهنگی و ترویجی انجام شده)، در بیش از۹۰ درصد طرح‌های راه یافته به مرحله نهایی داوری، نقش بارزی داشته و کتابدار نهادی بعنوان ایده پرداز و کتابخانه بعنوان محل اجرای طرح بوده است.

رمضانی ادامه داد: نهاد سعی کرده است با برگزاری مراسم مستقل و یا اهداء حواله خرید تجهیزات(در روستاهای دارای کتابخانه‌های نهادی) یا حمایت از برنامه‌های فرهنگی(در روستاهای فاقد کتابخانه نهادی) و اهداء لوایح تقدیر به نام روستا و کتابدار کتابخانه‌های نهادی(برگزیدگان ده روستای برگزیده و برگزیده برگزیدگان) از طرح ها و کتابداران برتر تقدیر نماید.

برنامه نهاد برای حمایت از روستاهای برگزیده جشنواره

معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی نهاد درباره نقش حمایتی نهاد از برگزیدگان جشنواره نیز توضیح داد: در این دوره، علاوه حمایت مادی و معنوی این نهاد از روستاهای برگزیده، تهیه منابع بر اساس نیاز روستا، آگاهی بخشی به اهالی روستا(از طریق برگزاری دوره‌های منسجم آموزش کاربران و مشاوره) و برنامه‌ریزی به منظور ارائه خدمات کتابخانه‌ای در روستاهای فاقد کتابخانه از طریق تجهیز و بهره‌برداری از کتابخانه‌های سیار را، در برنامه های حمایتی داریم.

وی یادآور شد: بدلیل محدودیت‌های ناشی از شیوع ویروس کرونا و تعطیلی یا کاهش سطح خدمات کتابخانه‌های عمومی حسب مصوبات ستاد ملی و ستادهای استانی مبارزه با کرونا، خدمات فرهنگی حضوری ممنوع بوده و فعالیت‌های فرهنگی و ترویجی بصورت مجازی در حال برگزاری و انتشار است. بررسی‌های صورت گرفته نشان می‌دهد که شهرستان‌های کم‌برخوردار و کتابخانه‌های روستایی در اجرای مجازی برنامه‌های خلاقانه به لحاظ کیفیت و کمّیت از سایر کتابخانه‌های شهری پیشی گرفته‌اند، که جای تشکر از همکاران پرتلاشم در این حوزه‌ها دارد.

حفظ پویایی جشنواره با هم‌افزایی همه دستگاه‌های مرتبط

مهدی رمضانی با اشاره به آغاز هفتمین دوره جشنواره «جشنواره روستاها و عشایر دوستدار کتاب» تاکید کرد: همگی باید تدبیری کنیم که پویایی جشنواره با مشارکت جدّی همه دستگاه‌های مشارکت کننده در طرح حفظ شود. از همه دست اندرکاران به ویژه همکاران با انگیزه‌ام در نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور تقاضا  دارم مثل گذشته، به نحو موثر در انعکاس طرح‌ها و مستندات فعالیتهای خود، در هفتمین دوره جشنواره مشارکت فعال داشته باشند.  

وی افزود: بدیهی است که به همت دبیرخانه جشنواره، شاخص‌های ارزیابی مبتنی بر شرایط فعلی بروزرسانی خواهد شد و میزان ارائه خدمات فضای مجازی، مورد توجه قرار خواهد گرفت. ان‌شاءالله با مشارکت دستگاه‌های اجرایی؛ زمینه‌ساز رشد و گسترش دستاوردهای اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی در مناطق روستایی باشیم.